Vinh dự, tự hào là tổ chức xã hội nhân đạo của quần chúng do Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập và làm Chủ tịch danh dự đầu tiên, 77 năm qua, Hội Chữ thập đỏ Việt Nam không ngừng phát triển lớn mạnh, tiếp tục khẳng định vai trò nòng cốt, đầu mối kết nối, điều phối trong công tác nhân đạo, tất cả vì người nghèo, người dễ bị tổn thương trong xã hội, đóng góp tích cực trong phong trào Chữ thập đỏ - Trăng lưỡi liềm đỏ quốc tế.
Hội Chữ thập đỏ Việt Nam vinh dự, tự hào được Chủ tịch Hồ Chí Minh đặt nền móng, sáng lập, Bác chỉ dẫn phương hướng hoạt động của Hồng thập tự nước ta (Nay là Hội Chữ thập đỏ Việt Nam) và có lời khuyên: “Phải xuất phát từ tình thương yêu nhân dân tha thiết mà góp phần bảo vệ sức khỏe Nhân dân và làm mọi việc có thể làm được để giảm bớt đau thương cho họ”. Sự ra đời của Hội Hồng thập tự Việt Nam, ngày 23/11/1946 đã đáp ứng yêu cầu góp phần chăm sóc sức khỏe và đời sống Nhân dân, kịp thời phục vụ cho công cuộc toàn quốc kháng chiến chống thực dân Pháp, bước đầu đặt nền tảng cho quá trình hội nhập quốc tế của Việt Nam trong lĩnh vực nhân đạo.
Kể từ đó, ngày 23/11/1946 đã đi vào lịch sử của Hội Chữ thập đỏ Việt Nam như một mốc son đánh dấu sự ra đời của một tổ chức xã hội nhân đạo của quần chúng, do Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập và làm Chủ tịch danh dự đầu tiên. Đây là niềm vinh dự lớn lao đối với cán bộ, hội viên, thanh, thiếu niên, tình nguyện viên Chữ thập đỏ Việt Nam mà không phải tổ chức nào cũng có được. Đại hội Đại biểu toàn quốc Hội Chữ thập đỏ Việt Nam lần thứ XI, nhiệm kỳ 2022-2027 với chủ đề “Xây dựng Hội Chữ thập đỏ Việt Nam ngày càng vững mạnh, phát huy hiệu quả vai trò nòng cốt trong công tác nhân đạo, thiết thực trợ giúp những người có hoàn cảnh khó khăn, người dễ bị tổn thương vươn lên trong cuộc sống, tích cực thực hiện chính sách an sinh xã hội của Đảng, Nhà nước, chung sức xây dựng cộng đồng nhân ái, đóng góp tích cực trong Phong trào Chữ thập đỏ - Trăng lưỡi liềm đỏ quốc tế”.
Trải qua 77 năm hình thành và phát triển Hội Chữ thập đỏ Việt Nam đã thực hiện truyền thống nhân văn, nhân đạo của dân tộc Việt Nam theo tư tưởng nhân đạo của Chủ tịch Hồ Chí Minh tạo thành dòng chảy tự nhiên của lòng yêu nước, lòng nhân ái và tinh thần sẻ chia kết tinh trong cốt cách của con người Việt Nam. Chủ tịch Hồ Chí Minh cho rằng, đã là con Lạc, cháu Hồng thì ai cũng có ít nhiều lòng yêu nước, đó là nguồn gốc sức mạnh giúp dân tộc ta vượt qua muôn vàn khó khăn, thử thách, là động lực mạnh mẽ trong các cuộc chiến tranh bảo vệ Tổ quốc, giành lại độc lập dân tộc. Người nhận định: “Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước...”. Yêu nước gắn liền với yêu thương, quý trọng con người. Từ ngàn năm nay, Nhân dân ta vẫn sống theo đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”, “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây”, hình thành nên những giá trị nhân văn, nhân đạo quý báu với lối sống thủy chung, biết ơn, tôn kính “Thương người như thể thương thân”, “Lá lành đùm lá rách”.
Ngay sau khi thành lập, hưởng ứng Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến của Hồ Chủ tịch, các hội viên Hồng thập tự tích cực tham gia phục vụ tại các mặt trận, các trạm cấp cứu, bệnh viện dã chiến, bệnh viện hậu phương. Cũng trong thời gian này, Hội Hồng thập tự Việt Nam phối hợp với Ủy ban Chữ thập đỏ quốc tế tiến hành các hoạt động trao trả tù binh chiến tranh theo đúng tinh thần Luật Nhân đạo quốc tế, góp phần thực hiện chính sách nhân đạo của Chính phủ Việt Nam dân chủ cộng hòa.
Từ năm 1955 - 1975, Hội hoạt động trong bối cảnh cả nước tập trung cho hai nhiệm vụ chiến lược Xây dựng CNXH ở miền Bắc và đấu tranh giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước; có 15 tỉnh, thành phố có tổ chức Hội. Đến cuối năm 1970, toàn Hội có 170.000 hội viên, trong đó có 40.000 thanh, thiếu niên Chữ thập đỏ. Hội viên tích cực tham gia các hoạt động chăm sóc sức khỏe nhân dân, phòng chống sốt rét, sốt xuất huyết, vệ sinh môi trường, tuyên truyền phòng chống dịch bệnh, vận động trồng cây thuốc nam, trợ giúp nhân đạo, tiếp nhận hồi hương kiều bào, vận động giúp Nhân dân sơ tán, đào hầm hào để phòng tránh bom đạn Mỹ, tham gia cứu chữa, vận chuyển thương binh, nạn nhân chiến tranh.
Đại thắng mùa xuân năm 1975 đã quét sạch quân xâm lược trên đất nước ta, Bắc - Nam thống nhất một nhà. Đồng hành cùng đất nước trong công cuộc hàn gắn vết thương chiến tranh và xây dựng xã hội mới, Hội Chữ thập đỏ Việt Nam đã tích cực phát triển tổ chức, đẩy mạnh mọi mặt hoạt động của Hội, tham gia trợ giúp những người khó khăn vươn lên trong cuộc sống. Sau chiến tranh, các cấp Hội tập trung chăm sóc các gia đình thương binh, liệt sĩ, tham gia cứu trợ, vận động quyên góp gạo giúp đỡ đồng bào thiên tai, tu sửa, xây mới cầu, tôn tạo đường làng ngõ xóm, sửa chữa phòng học, trạm y tế… Hội hợp tác với ngành y tế trong phòng bệnh vệ sinh, bảo vệ sức khỏe, trồng cây thuốc nam. Gần 8.000 tổ, đội, trạm cấp cứu được xây dựng ở nhiều địa phương, bắt đầu triển khai phong trào hiến máu nhân đạo.
Bước vào thời kỳ đổi mới của đất nước, hoạt động ứng phó thảm họa của Hội bước đầu chuyển từ cứu trợ thụ động sang chủ động phòng tránh, cứu trợ phát triển, bằng các biện pháp tuyên truyền, hướng dẫn kỹ năng, xây dựng các trung tâm phòng chống thảm họa, trồng rừng ngập mặn, hỗ trợ sinh kế… Nhiều mô hình hoạt động xã hội được xây dựng và phát triển: cơ sở nuôi dạy trẻ khuyết tật, mồ côi, trung tâm nuôi dưỡng người già, tổ cấp cơm cháo miễn phí. Ngày 07/9/1987, Ban Bí thư Trung ương Đảng (khóa VI) đã ban hành Chỉ thị số 14-CT/TW về “Củng cố tổ chức, phát huy tác dụng tích cực của Hội Chữ thập đỏ Việt Nam”, góp phần tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với Hội và mở ra thời kỳ phát triển mới của Hội Chữ thập đỏ Việt Nam. Đặc biệt, tháng 12/1999, Ban Chấp hành Trung ương Hội Chữ thập đỏ Việt Nam phát động Phong trào “Tết vì người nghèo và nạn nhân chất độc da cam”.
Đến tháng 8/2001, Hội đã phát triển tổ chức tại tất cả các tỉnh, thành phố với gần 14.000 tổ chức cơ sở Hội. Nhiều mô hình trợ giúp nhân đạo thực hiện có hiệu quả: “Hũ gạo tình thương”, “Mười người giúp một người”, “Liên gia làm công tác nhân đạo”, “Vì bạn nghèo”, “Tiền lẻ đẻ tiền vàng”, “Nhà nhân đạo”… Chương trình góp vốn, cho vay vốn làm kinh tế , giúp người dân có điều kiện tự vươn lên thoát nghèo. Hoạt động đối ngoại của Hội phát triển cả hợp tác song phương và đa phương.
Kế thừa và phát huy kết quả các giai đoạn trước, Hội tập trung củng cố, nâng cao vị thế của tổ chức, tiến hành toàn diện các mặt công tác hội và phong trào Chữ thập đỏ; tham mưu xây dựng chính sách, pháp luật trong lĩnh vực hoạt động nhân đạo: Trình Quốc hội ban hành Luật hoạt động Chữ thập đỏ (ngày 03/6/2008), tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho các hoạt động nhân đạo, tham mưu thành lập Ban chỉ đạo quốc gia vận động hiến máu tình nguyện. Đặc biệt, năm 2008, hoạt động của Hội tiếp tục được xã hội ghi nhận thông qua Cuộc vận động “Mỗi tổ chức, mỗi cá nhân gắn với một địa chỉ nhân đạo”, kêu gọi cộng đồng tham gia bằng những việc làm thiết thực, gắn với các đối tượng khó khăn theo sự giới thiệu của Hội Chữ thập đỏ.
Ngày 08/6/2010, Ban Bí thư Trung ương Đảng (khóa X) đã ban hành Chỉ thị 43-CT/TW về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác của Hội Chữ thập đỏ Việt Nam”. Chỉ thị nhấn mạnh: “Công tác nhân đạo là bộ phận quan trọng trong công tác dân vận của Đảng, là nhiệm vụ của mỗi cấp ủy Đảng, của cán bộ, đảng viên và các tổ chức trong hệ thống chính trị, góp phần giáp dục, đoàn kết các tầng lớp nhân dân trong thực hiện các chính sách xã hội của Đảng”. Khẳng định sự quan tâm sâu sắc của Đảng đối với công tác nhân đạo.
Năm 2018, lần đầu tiên Ban Bí thư Trung ương Đảng cho phép Hội Chữ thập đỏ Việt Nam tổ chức thí điểm “Tháng nhân đạo” vào tháng 5 hàng năm, chính thức triển khai từ năm 2021, qua đó khẳng định vai trò nòng cốt của Hội trong chủ trì phát động và thực hiện các hoạt động nhân đạo của đất nước. Đồng thời, lần đầu tiên Thủ tướng Chính phủ ký Quyết định số 282/QĐ-TTg ngày 08/3/2018 phê duyệt Điều lệ Hội Chữ thập đỏ Việt Nam nhiệm kỳ 2017 – 2022 và ban hành Chỉ thị số 18/CT-TTg ngày 09/7/2018 về “Nâng cao hiệu quả công tác nhân đạo và hoạt động chữ thập đỏ trong tình hình mới”.
Đến nay, toàn Hội hiện có hơn 7,2 triệu cán bộ, hội viên, tình nguyện viên, thanh, thiếu niên Chữ thập đỏ hoạt động trên phạm vi toàn quốc, mỗi năm trợ giúp khoảng 18,3 triệu lượt người có hoàn cảnh khó khăn, người dễ bị tổn thương trong xã hội thông qua những phong trào, cuộc vận động lớn đã trở thành dấu ấn riêng của Hội như: Phong trào “Tết vì người nghèo và nạn nhân chất độc da cam” (nay là Phong trào “Tết nhân ái”), Cuộc vận động “Mỗi tổ chức, mỗi cá nhân gắn với một địa chỉ nhân đạo”,“Tháng Nhân đạo”, Chương trình “An toàn cho ngư dân nghèo, khó khăn”, Chương trình “Dinh dưỡng cho trẻ em nghèo, khuyết tật”, Dự án “Ngân hàng bò” thuộc các lĩnh vực hoạt động trọng tâm: Công tác xã hội, Chăm sóc sức khỏe nhân dân, Phòng ngừa và ứng phó thảm họa.
Qua 77 năm hình thành và phát triển, với những đóng góp, cống hiến của lớp lớp cán bộ, hội viên, thanh thiếu niên, tình nguyện viên Chữ thập đỏ, Hội Chữ thập đỏ Việt Nam vinh dự được tặng thưởng Huân chương Hồ Chí Minh cùng nhiều phần thưởng cao quý khác.